Czynności notarialne

Na co zwrócić uwagę przy tworzeniu testamentu?

Sporządzenie testamentu ma na celu przekazanie osiągniętego majątku po śmierci. Testament jest pismem urzędowym, w jakim zapisuje się osoby, które dostaną spadek. By testament był pełnomocny musi spełniać kilka kryteriów uwzględnionych w prawie spadkowym. Głównie osoba planująca sporządzić testament, musi mieć zdolność czynności prawnych oraz sporządzić go osobiście przy absolutnej świadomości czynu. Testament skutkuje jedynie w chwili otwarcia spadku, tj. po zgonie spadkodawcy. Wcześniej podzielnie majątku na bazie testamentu jest niemożliwe. Według prawa spadkodawca może spisać testament w 3 formach, ale w przypadku każdej z nich muszą zostać zachowane wskazane przez prawo wytyczne.

Trzy formy testamentu

Testament własnoręczny – zgodnie z tą formą spadkodawca musi spisać całą treść testamentu pisemnie oraz uzupełnić go datą i podpisem. Bardzo niezbędne jest, żeby z treści dokładnie można było stwierdzić, komu przepisany zostanie majątek oraz w jakiej części, jeśli na przykład zostanie podzielony na więcej niż jedną osobę. W tej formie niedozwolony jest wydruk z komputera.

Testament ustny urzędowy – przygotowuje się go zwykle jako akt notarialny. Z doświadczenia notariuszy wynika, że warto jest zdecydować się na tę formę testamentu, nie tylko patrząc na to, że notariusz zadba o zgodność dokumentu. Pisane ręcznie testamenty są przeważnie podważane, gdy dochodzi do kłótni pomiędzy spadkobiercami. Przygotowanie testamentu u notariusza zapewnia, że dokument będzie zgodny z wymogami . Zapisuje się go w gronie 2 świadków, którzy tak samo jak spadkodawca i notariusz zostawiają podpisy poświadczające zapisanie dokumentu. Innym poświadczeniem jest także protokół spisywany w czasie spotkania.

Testament ustny szczególny – jest szczególny, stosuje się go tylko wtedy, kiedy istnieje szczególne prawdopodobieństwo niespodziewanej śmierci spadkodawcy. Dotyczy to okoliczności wyjątkowych np. wojny, ciężkiej choroby, epidemii. Taki testament może zostać sporządzony w równoczesnej obecności 3 świadków oraz musi zostać spisany, po czym podpisany przez przynajmniej 2 świadków.

Istotne jest też to, że każdy testament będzie nieprawomocny jeśli spadkodawca sporządzi go zmuszony lub pod wpływem błędu, czyli jeśli nie będzie sporządzony świadomie oraz z własnowolnie. Co do zasady testament określa wolę jednej osoby, ze względu na to nie może zostać spisany np. przez małżonków wspólnie.

Przygotowywanie testamentu u notariusza daje korzyści

Notariusz ma za zadanie nie zgodzić się na zapis testamentu jeżeli tylko ma wątpliwość, czy spadkodawca spisuje go zmuszony lub nie jest w pełni świadomy swojej decyzji. Jeżeli nie ma w tej kwestii wątpliwości, poza bazową zaletą – pewnością, że przygotowany u notariusza testament jest zgodny według prawa oraz pełnomocny, wyróżniamy również inne korzyści wynikające z przygotowanie testamentu w formie aktu notarialnego.

Dzięki pomocy notariusza przygotowanie dokumentu nie powinno być skomplikowane, a ponadto jego zapisy będą czytelne oraz nie wzbudzą wątpliwości pod względem woli spadkodawcy. Testament w formie aktu notarialnego będzie trudniejszy do podważenia w razie kłótni pomiędzy spadkobiercami oraz osobami trzecimi, które nie będą zapisane w testamencie.

Co więcej, warto mieć na uwadze, że wszystkie dokumenty spisane u notariusza muszą zostać w kancelarii notarialnej. Osoby uczestniczące otrzymują tylko odpis. Dzięki temu oryginał pozostaje bezpieczny i nawet kiedy odpis się zniszczy lub zaginie, bez trudu można uzyskać kolejny u notariusza.

Sporządzenie testamentu u notariusza umożliwia także wpisanie go w Rejestrze Testamentów. To prosta baza danych, dzięki której spadkobiercy mogą odszukać informację, w której kancelarii notarialnej przechowywany jest testament, w jakim zostali uwzględnieni. W Rejestrze nie ma treści testamentu, a informacja o tym, że konkretna osoba przygotowała testament nie może zostać ujawniona do końca jej życia. Rejestr zaledwie pomaga odkryć miejsce testamentu, a sam wpis jest darmowy, dobrowolny i zawsze można z niego zrezygnować.

Czy poprzez testament można zapisać na kogoś konkretną rzecz?

Przepisanie konkretnej rzeczy majątku jest możliwe tylko w przypadku testamentu w formie aktu notarialnego i jedynie w formie zapisu windykacyjnego. Decydując się na ten zapis u notariusza, zyskujemy możliwość przekazania przedmiotu majątkowego (np. samochód, mieszkanie, obraz itp.), prawo majątkowe zbywalne, a nawet przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne. Istotne jest, żeby w momencie otwarcia spadku ten konkretny przedmiot był własnością spadkodawcy, w przeciwnym razie taki zapis będzie nieważny.

Jak odwołać testament?

Pełnoprawnym testamentem stanie się ten spisany jako ostatni, dlatego najprostszym sposobem na odwołanie dokumentu, jest zapisanie nowego. W najnowszym dokumencie przygotowanym u notariusza, zaznacza się unieważnienie poprzedniego. Jeśli zabraknie takiego wskazania aktualny testament odwołuje poprzedni o tyle, o ile nie da się ich pogodzić. Unieważnić można także poprzez zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność. Testament zostać odwołany tylko częściowo albo w całości.

Notariusz Toruń